Wanneer u werkzaam bent op grote hoogte is het van levensbelang dat u de juiste valbeveiliging draagt. Hiermee worden ongelukken op de werkvloer in veel gevallen voorkomen en kunnen professionals veilig te werk gaan. In Nederland is het volgens de Arbowet verplicht om valbeveiliging te gebruiken wanneer er vanaf 2,5 meter werkhoogte een valgevaar bestaat. Valbeveiliging kan uit verschillende onderdelen bestaan, ieder met zijn eigen normeringen. Afhankelijk van de werkzaamheden en omstandigheden kan valbeveiliging een andere samenstelling hebben. In deze blogpost leggen we alles uit over wat valbeveiliging inhoudt, waar dit uit bestaat en waarom het essentieel is om met een goede valbeveiliging op de werkvloer te verschijnen. 

Valbeveiliging: wat is het en waarom is het nodig?

Onder valbeveiliging worden alle maatregelen en systemen verstaan die bedoeld zijn om vallen van grote hoogtes te voorkomen. Elk jaar zijn er meldingen van ongevallen die plaatsvinden op de werkvloer, waaronder het vallen (van grote hoogtes). Maar denk bijvoorbeeld ook aan struikelen, uitglijden, ongevallen met machines of vallende voorwerpen. Kijkend naar een aantal jaren terug, neemt het aantal meldingen van ongevallen op de werkvloer verder toe. Met name in de bouw, waar werken op hoogtes regelmatig gebeurt, is het aantal ongevallen sterk toegenomen. Soms zelfs met de dood als gevolg.

Om dit aantal terug te dringen is het in Nederland verplicht om valbeveiliging te dragen wanneer gewerkt wordt op een hoogte vanaf 2,5 meter. Daarnaast zijn er ook nog andere richtlijnen opgesteld voor het werken op hoogte:

  • Vermijd werken op hoogte, indien mogelijk.
  • Gebruik andere middelen, zoals veiligheidsrails om vallen te voorkomen, wanneer werken op hoogte niet kan worden vermeden.
  • Gebruik persoonlijke veiligheidsmiddelen ter vermijding van gevaarlijke situaties.
  • Gebruik persoonlijke valbescherming, die bij een val de afstand en kracht van de val tot een minimum beperken. 


Bij het werken op grote hoogtes is het belangrijk om over een goede collectieve bescherming (veiligheidsrails) te beschikken. Dit heeft de voorkeur boven valbeveiligingssystemen, maar vervangt deze niet. Afhankelijk van de situatie wordt bekeken welke valbeveiliging er nodig is om veilig de hoogte in te kunnen gaan en de werkzaamheden uit te voeren. 

Elementen en normeringen

Binnen valbeveiliging bestaan er verschillende elementen die een onderdeel kunnen uitmaken van een volledige uitrusting. Deze hebben allemaal hun eigen normeringen, waarbij combineren mogelijk is. Afhankelijk van de werkzaamheden en de eisen die gesteld worden op de werkvloer kan valbeveiliging bestaan uit:

  • Afdalingsmateriaal - EN 341 norm.
  • Positioneringslijnen - EN 354 norm.
  • Lijnen met schokdempers - EN 355 norm.
  • Werkpositioneringssystemen - EN 358 norm.
  • Oprolbare veiligheidslijn van kabel of banden - EN 360 norm.
  • Harnasgordels - EN 361 norm.
  • Verbindingen - EN 362 norm.
  • Mobiele ankersystemen - EN 795-B norm.
  • Zitharnassen - EN 813 norm. 


Daarnaast is een strategisch geplaatst ankerpunt essentieel voor de bevestiging van de valbeveiliging. Deze moet een kracht aankunnen van minimaal 12 Kilonewton. Als deze niet aanwezig is, dient deze aangelegd te worden door een gecertificeerd bedrijf. Aan de hand van de plaatsing van het ankerpunt kan gekeken worden welke valbeveiliging geschikt is voor de werkzaamheden. 

Persoonlijke valbeveiliging

Wanneer er wordt gesproken over een persoonlijke valbeveiliging zijn er drie onderdelen die hier deel van uitmaken:  

  • Een harnas
  • Een verbindingsmiddel
  • Een gecertificeerd ankerpunt


Zoals eerder vermeld heeft ieder onderdeel zijn eigen veiligheidsnormering en eisen waar deze aan moet voldoen. Zo geldt er bij persoonlijke valbeveiliging een maximaal gebruikers gewicht tot maximaal 140 kg. Het maximale toelaatbare gewicht van persoonlijke valbeveiliging hangt af van de materialen. Daarbij is het belangrijk om de volledige uitrusting mee te tellen, zoals kleding, gereedschap en lichaamsgewicht om vervolgens te kijken of dit overeenkomt met het maximale gewicht van de valbeveiliging. Hier mag niet overheen gegaan worden, aangezien dit samengaat met de belasting die valbeveiliging aankan en tot waar deze bescherming kan bieden. 

Bovendien is de pasvorm van de persoonlijke valbeveiliging ook belangrijk om veilig op hoogte te kunnen werken. Het harnas moet goed aansluiten, waarbij er nog wel enige bewegingsvrijheid is. Hoe losser het harnas zit, hoe groter de kans bestaat dat bij een val de drager eruit glijdt. En hoe strakker het harnas zit, hoe groter de kans op knelling. Let er daarbij wel op dat het harnas bij wisseling van kleding weer opnieuw ingesteld wordt. 

Verbindingsmiddelen

De verbindingsmiddelen zijn een essentieel onderdeel van de valbeveiliging. Dit zijn de onderdelen tussen het harnas en het ankerpunt die ervoor zorgen dat de val gestopt wordt, de valkrachten worden gedempt en de grond niet geraakt wordt. Er bestaan verschillende typen verbindingsmiddelen:

  • Veiligheidshaken
  • Vanglijnen
  • Valstopapparaten, PFL of SRL

Veiligheidshaken

Met veiligheidshaken wordt er voor een bevestiging gezorgd aan verschillende constructies. Deze zitten bevestigd aan een vanglijn of valstopapparaat en zorgt ervoor dat deze vastgeklikt kunnen worden aan het harnas en ankerpunt. Daarnaast bestaan er ook nog andere bevestigingen/verankeringen zoals een sling met een lengte van bijvoorbeeld 120 cm of een RVS ankerhaak.

Positionering en vanglijnen

Er bestaan twee verschillende soorten lijnen:

  • Positioneringslijnen: een korte lijn die ervoor zorgt dat iemand niet in een gevaarlijke situatie terecht kan komen.
  • Schokabsorberende vanglijnen: een lijn van maximaal 2 meter inclusief valdemper die wordt gebruikt als er gevaar voor vallen bestaat en krachten absorbeert die vrijkomen tijdens een val.


Om veilig gebruik te kunnen maken van vanglijnen zijn er meerdere zaken waar rekening mee gehouden moet worden. Zo moet de totale valafstand berekend worden aan de hand van de hoogte waarop gewerkt wordt, de lengte van de professional zelf en de lengte van de vanglijn waarbij ook het uitrekken van de schokdemper meegenomen wordt. Dit maakt dat de vanglijnen pas vanaf een hoogte van 6,75 meter gebruikt mogen worden. 

Valstopapparaten

Daarnaast bestaan verschillende soorten valstopapparaten. Dit zijn oprolbare verbindingsmiddelen die direct blokkeren bij een val. Het is daarbij belangrijk om te kijken of deze horizontaal, verticaal of diagonaal ingezet kunnen worden. Twee mogelijke valstopapparaten zijn:

  • PFL (Personal Fall Limiter): een valstopapparaat voor verticaal gebruik die bevestigd kan worden aan het harnas en over het algemeen korter is dan een SRL.
  • SRL (Self Retracting Lifelines): een valstopapparaat die vastgemaakt wordt aan een ankerpunt en verkrijgbaar is met een staalkabel of webbing band, verkrijgbaar in 6, 10 of 15 meter. 

Valfactoren en krachten

Alle valbeveiliging is ontworpen om bescherming te bieden bij het werken op grote hoogte en ervoor te zorgen dat de krachten worden opgevangen die bij een val ontstaan. Hoe groot deze krachten zijn, is afhankelijk van de valafstand en welk verbindingsmiddel wordt gebruikt. 

Met een positioneringslijn:

Valafstand Kracht
0,5 meter 660 kgf
1,0 meter 1220 kgf
1,5 meter 1780 kgf
2,0 meter 2340 kgf


Met een vanglijn met schokdemper:

Valafstand Kracht
0,5 meter 130 kgf
1,0 meter 200 kgf

Aan de hand van zogeheten valfactoren wordt de ernst van een val weergegeven en de relatie tussen valhoogte en vanglijn. Er bestaan 3 valfactoren:

  • Valfactor 0: Er is een minimale val. Het ankerpunt bevindt zich op hoofdhoogte of boven de professional.
  • Valfactor 1: De valhoogte is gelijk aan de lengte van de vanglijn.  Het ankerpunt bevindt zich op schouder- of heuphoogte.
  • Valfactor 2: De valhoogte is twee keer zo groot als de lengte van de vanglijn. Het ankerpunt bevindt zich onder of op gelijke hoogte met de voeten.


Hoe lager de valfactor, hoe beter. Er zijn hierdoor minder krachten op het lichaam bij een mogelijke val, wat leidt tot minder risico op letsel. Zorg er daarom voor dat er goede wordt uitrusting gedragen en deze op de juiste manier worden bevestigd.  

Valbeveiliging onderhouden

Het is belangrijk (én verplicht) om ieder jaar, of na een val, de valbeveiliging te laten keuren. De gebruiker is hier zelf verantwoordelijk voor. Dit geldt vanaf het moment van aankoop, ook wanneer de valbeveiliging nog ongebruikt in de verpakking zit dient deze elk jaar gekeurd te worden. 

Bij een keuring wordt er gecontroleerd op de veiligheid, functionaliteit en de naleving van de normen. Daarbij wordt er gekeken naar de instructies van de fabrikant en de normering, maar wordt er ook een visuele inspectie op slijtage, beschadigingen en de staat van onderdelen uitgevoerd. Zo mag er niet op de valbeveiliging geschreven worden, want dan haalt deze de keuring niet. Wanneer valbeveiliging de keuring niet doorstaat, dient er nieuwe aangeschaft te worden voor een optimale veiligheid op de werkvloer. 

Valbeveiliging haalt u bij Bowork

Ga goed voorbereid de hoogte in en zorg voor de juiste valbeveiliging die aansluiten bij uw werkzaamheden. Bij Bowork vindt u verschillende onderdelen die deel uitmaken van valbeveiliging. Ga na wat voor valbeveiliging er wordt vereist bij uw werkzaamheden en breng een bezoekje aan onze winkel in Bunschoten. Hier staan onze medewerkers voor u klaar om te helpen bij het vinden van de juiste uitrusting. De valbeveiliging is ook terug te vinden in onze webshop. Bestel het gemakkelijk en snel online en neem bij vragen gerust contact met ons op via de telefoon (033 - 2985 934), Whatsapp (06 - 1948 5476) of via de mail (info@bowork.nl).